85% Van de wijnproductie van Lazio bestaat uit witte wijnen, en ondanks dat deze regione qua hoeveelheid niet onderdoet voor Toscana zijn de wijnen niet populair, met uitzondering van de bekendste: Frascati en Est!Est!!Est!!!
In de vroege Middeleeuwen werd Frascati al genoemd als de wijn van Roma; de meeste enoteche in de stad waren eigendom van de wijnproducenten uit Frascati. Zij verhuurden de panden op voorwaarde dat hun wijn werd afgenomen...hun tijd ver vooruit dus. De kwaliteit van de wijn was niet erg hoog en dat hoefde ook niet. Het was een beetje zoete, abboccato, strokleurige wijn, vooral bedoeld als een goedkope, makkelijk drinkbare wijn bij de maaltijd. Als het 'goed' moest zijn, haalden de Romeinen het gewoon van ver.
De wijn is wel altijd tot de verbeelding blijven spreken als dè wijn van Roma. Waarschijnlijk is dat de reden van de populariteit van deze wijn tot ver buiten de landsgrenzen, zelfs tot Amerika aan toe. In de jaren 70 van de vorige eeuw trad langzaam een kentering op en verschoof de smaak van de consument van zoet naar droog. Doordat het grootste gedeelte van de wijnproductie in Lazio in handen was van grote wijncoöperaties werden veranderingen en vernieuwingen slechts langzaam doorgevoerd. Vooral door de komst van andere koeltechnieken is men er nu redelijk in geslaagd om een droge witte Frascati te produceren. Het is nog steeds een prettige drinkwijn die met vele gerechten samengaat. Het advies blijft dan ook: niet bewaren gewoon van genieten...bij voorkeur op een terrasje op de Colli Albani, genietend van een maaltijd met uitzicht op de eeuwige stad.
Een andere tot de verbeelding sprekende witte wijn wordt verbouwd op de vruchtbare grond rondom het Lago di Bolsena, het grootste kratermeer van Italië We hebben het dan over de Est!Est!!Est!!! di Montefiascone zoals hij voluit heet. Het verhaal erbij behoort tot de categorie sterke verhalen, maar is te leuk om niet te vertellen...
Rond het jaar 1111 ging Enrico V van Duitsland naar Roma om zich daar door Papa Pasquale tot keizer van het Heilige Roomse Rijk te laten kronen. In zijn reisgezelschap bevond zich ook bisschop Giovanni , een wijnkenner en -liefhebber. Om hem te bekoren werd een bediende vooruit gestuurd om de lokale wijnen in de herbergen op de weg naar Rome te testen. Vond de bediende een herberg met goede wijn, dan schreef hij op de deur 'Est!'; ten teken aan de later passerende bisschop dat men hier een prima wijn schonk. Was de wijn bijzonder goed, schreef hij Est!Est! Ten noorden van Rome trof de bediende een herberg in Montefiascone aan die wijn schonk die zo lekker was, dat hij op de deur schreef: 'Est!Est!!Est!!!'. Volgens de legende bleven Enrico V en de bisschop vervolgens maar liefst drie dagen in Montefiascone. Sterker nog: de bisschop bleef er wonen en overleed later aan overmatige consumptie van deze Est!Est!!Est!!! wijn.
In het testament van de bisschop staat overigens een grappig detail. Hij heeft de bewoners van Montefiascone 240.000 scudi, een oude Italiaanse munteenheid, achtergelaten zodat zij elk jaar zijn verjaardag kunnen blijven vieren door een fles wijn over zijn graf uit te schenken. Zijn tombe is te bezoeken in de prachtige San Flaviano kerk te Montefiascone.
De wijn bestaat, zoals alle witte wijnen uit Lazio, voor het grootste gedeelte uit de druivensoorten Trebbiano en Malvasia. Naast de droge variant vind je hier ook een halfzoete en een spumante-versie. Aan de noordwestkant van het meer bij Gradoli wordt ook een Port-achtige rode dessertwijn geproduceerd.
Naast de witte wijnen vind je een klein aantal rode wijnen, voornamelijk op basis van de druivensoorten Merlot, Sangiovese en Montepulciano. De hoeveelheden zijn echter te verwaarlozen en de wijnen worden dan ook met name lokaal gedronken. Kenners menen dat de rode wijnen van betere kwaliteit zijn dan de witte wijnen. De proef op de som nemen dan maar...
