Vakantie Italie in de Abruzzen, Abruzzo

Vakantie in Abruzzo [de Abruzzen], betekent genieten van een van de mooiste en meest ongerepte regioni van Italia. In dit dunbevolkte gebied leeft slechts 3% van de Italianen. In het westen vind je de bergen van de Apennijnen; het oosten wordt begrensd door de Adriatische kust. Klein is de regione allerminst: Abruzzo is met zijn 10.763 km² oppervlakte overigens groter dan de provincies Noord- en Zuid Holland samen.

Abruzzo [De Abruzzen] ligt ten oosten van Rome en ten zuiden van Le Marche. Als je landt op Roma Fiumicino of Roma Ciampino moet je nog 2 ½ uur rijden voordat je bij de hoofdstad L’Aquila bent; vanuit Pescara is het nog 1 ½ uur rijden. In l’Aquila kijk je uit op de bergtoppen van het Parco Nazionale.

Nationale natuurparken van Abruzzo

Foto: © Claudia Zanin

Abruzzo kent vier natuurparken. Ten noordoosten van de hoofdstad l’Aquila ligt het Parco Nazionale Gran Sasso e Monti della Laga. Hier vind je o.a. Santo Stefano di Sessanio, Rocca Calascio, Castel del Monte. Met zijn 1500 hectare is het een van de grootste beschermde natuurgebieden van Europa. Verspreid over het park liggen prachtige, nagenoeg verlaten dorpjes uit een ver verleden. Het nationale park ligt in het hart van de Apennijnen in maar liefst drie regioni: Abruzzo, Lazio, Le Marche.

In het park vind je de hoogste Italiaanse bergtop ten zuiden van de Alpen: de Corno Grande is 2912 meter hoog. Daar vind je ook neve perenne, eeuwigdurende sneeuw, op de ghiacciaio più meridionale, zuidelijkste gletsjer, van Italie. In het Nationaal Park Gran Sasso ligt ook Campo Imperatore, de grootste altopiano, hoogvlakte, van Italië. ’s Winters kun je hier skiën.

Het gebied van de Parco Nazionale Gran Sasso biedt talloze gemarkeerde wandelpaden; elk jaargetijden heeft bovendien zijn eigen charme. De hoogvlakte Campo Imperatore is vooral in het voorjaar een spektakel dankzij de gigantische bloemenvlaktes die je er ziet. ’s Winters is de Gran Sasso hét gebied voor wie wil skiën; je vindt er de beste skipistes van Midden-Italië.

Het Parco Nazionale della Majella ligt ten zuidwesten van L’Aquila en ten zuidoosten van het aan de kust gelegen Pescara. Tussen beide parken ligt de Valle del Tirino.
In het zuiden van de regione, grenzend aan Molise ligt het Parco Nazionale d’Abruzzo.
Ten zuiden van l’Aquila ligt het minst bekende park: het Parco Regionale Sirente-Velino

Foto: © Claudia Zanin

Groene, glooiende heuvels

Het Parco Nazionale d'Abruzzo is de trots van de regio. Maar liefst 30% van het gebied is beschermd natuurgebied. En terecht, het park bestaat uit enorme uitgestrekte wouden en is rijk aan een unieke flora en fauna.

Het Parco Nazionale gebied is het best toegankelijk vanuit het dorp Pescasséroli via de Sangro-vallei; een gebied met beboste hellingen, uitgestrekte wouden, hoge bergtoppen, meren en rivieren dat een laatste toevluchtsoord biedt aan het Italiaanse ras van de marsicano, de bruine beer. Als je goed oplet, tref je hier sporen aan van deze beer zoals omgewoelde stenen. Op de diverse campings in het Parco wordt het advies gegeven om 's nachts geen etensresten naast je tent te laten staan. Sla dit advies niet in de wind!

Verder worden er ook regelmatig gemzen, herten, vossen, bergmarmotten, steenarenden, haviken en spitssnuitadders gesignaleerd. In bepaalde gebieden wordt er ook geëxperimenteerd met het in halfvrijheid laten leven van een twintigtal wolven. In het informatiecentrum in Pescasséroli kun je er alles over vinden onder het toeziend oog van een opgezette beer. Ook voor uitgebreide informatie over wandel- en trektochten met bijbehorende kaarten ben je hier op de goede plek.

Het gebied ligt op 2 uur rijden van Roma. In de zomer vindt dan ook in het weekend een ware invasie van Romeinen plaats. Na het weekend zijn die allemaal weer verdwenen. Deze toeristen in eigen land zijn vaak dan ook de enige toeristen die je tegenkomt.

L'Aquila

Middenschip en altaar van Basilica San Bernardino, © Claudia Zanin

Orgel van de Basilica San Bernardino, © Claudia Zanin

De hoofdstad L'Aquila ligt aan de voet van de Gran Sasso (grote rots), het hoogste punt van het Italiaanse vasteland buiten de Alpen. Het gebied van de Gran Sasso biedt talloze gemarkeerde wandelpaden en de beste skipistes van Midden-Italie en als gevolg daarvan de meest geavanceerde en uitgebreide faciliteiten.

In L'Aquila vind je enkele schitterende monumenten uit de Middeleeuwen en de Renaissance. Het oudste en meest karakteristieke monument is wel de Fontana delle 99 canelle. Alle 99 kanaaltjes spuiten water door 99 verschillende maskers. Niemand schijnt de bron van deze mooie fontein te kennen.

Ook de Basilica di San Bernardino da Siena is een bezoek meer dan waard. De kerk dateert uit 1400 en werd na een sisma, aardbeving, in 1703 compleet herbouwd. Het houten soffito, plafond, met oro zecchino, bladgoud en azzurro-blauw vormt samen met de schilderingen een indrukwekkend geheel. Het middenschip is leeg tot aan een dertigtal kerkbanken voorin bij het altaar.

Ook het Museo Nazionale d'Abruzzo, met het skelet van een mammoet en diverse Romeinse kunstvoorwerpen, is een bezoek waard.

Piazza Duomo, 2019

Palazzo dell'Emiciclo, © Claudia Zanin

Sulmona en Cocullo

Het mooie middeleeuws plaatsje Sulmona ligt op een vlakte en wordt omringd door heuvels. Voor toeristen vormt het een ideale uitvalsbasis voor een bezoek aan het Parco Nazionale d'Abruzzo (IT). Dwars door deze stad, die ook de geboortestad was van Ovidius, de grote Romeinse dichter, loopt een aquaduct uit de 13e eeuw.

Sulmona is vooral bekend door de confetti, de gesuikerde amandelen, die traditioneel horen bij het huwelijk en de geboorte. Het aantal confetti in een huwelijks-bomboniera is altijd oneven: dit als gelukwens voor de geboorte van een kind. Is de baby er eenmaal, dan krijg je bij meisjes roze confetti, en bij jongetjes blauwe. De witte zijn voorbehouden voor het huwelijk, en de gouden of zilveren voor een dito huwelijksjubileum.

Religieus feest met slangen in Cocullo

Het kleine stadje Cocullo staat bekend om een wel heel bijzondere traditie. Op de eerste donderdag van mei wordt de Processione dei Serpari gehouden. Elk jaar wonen weer duizenden mensen dit bizarre van oorsprong religieus feest bij. Slangen (niet giftig) uit de omgeving worden naar het beeld van San Domenico gegooid. Omstrengeld rond het beeld worden ze de stad rondgedragen. Volgens de dorpelingen word je voor de rest van het jaar beschermd tegen slangenbeten als het je lukt om er een aan te raken.

Saffraan, het goud van Abruzzo

Naast toerisme zijn de belangrijkste bronnen van inkomsten te vinden in de landbouw en voedingsmiddelenindustrie. Belangrijk is het kweken van saffraan, ook wel het 'goud van Abruzzo' genoemd. Het gaat hierbij om de stuifmeelstempeltjes van de saffraankrokus die gebruikt worden als basis voor een aantal traditionele gerechten die vanwege smaak en kleur niet zonder saffraan kunnen. Geen risotto milanese zonder saffraan. Ook de Spaanse paella en de Franse bouillabaisse kunnen niet zonder.

De saffraankrokus wordt gekweekt op de Navelli-vlakte vlakbij de hoofdstad L'Aquila. In oktober worden ze met de hand geoogst wat ook de hoge prijs verklaart. Twee weken voor de oogst staan de krokussen in bloei. Dit zorgt voor een geweldige paarse gloed over de hele vlakte.

Pasta uit Abruzzo

De regione Abruzzo staat ook bekend om de productie van pastaproducten van hoge kwaliteit. De pasta secca dankt haar kwaliteit onder andere aan het zuivere bronwater dat wordt gebruikt bij de bereiding. Samen met de beste kwaliteit tarwegries zorgt de traditionele bereiding (oprekken met een bronzen gewicht en langzaam laten drogen, zodat er een ruwer oppervlak ontstaat en daardoor de sugo of ragù beter laat hechten) voor een optimaal resultaat. De belangrijkste producent is Delverde uit Fara San Martino. De producten van deze fabrikant die naast pasta ook rijst, meel en kant-en-klare sauzen produceert, zijn ook in Nederland verkrijgbaar.

Abruzzo is een bijzondere en nagenoeg onaangetaste regio waar je naast een overweldigende natuur, onverwachte cultuur, stadjes aantreft die erin geslaagd zijn aan de voortschrijdende vooruitgang te ontkomen.

Evenementen in Abruzzo

Processione dei Serpari (eerste donderdag van mei) - Cocullo
Festa di Sant'Antonio Abate (januari) - Scanno
Vrouwen maken een enorme lasagna waar iedereen van mee mag eten.