Bijgeloof van de Italianen: cornuto, malocchio, vrijdag de 13e, vrijdag de 17e en nog veel meer...

Italianen en bijgeloof zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het getal 13 heeft er niets mee te maken, 17 echter des te meer… En wat mag je doen en moet je vooral laten met Natale, Kerst? En wat staat je te doen om het ongeluk af te wenden? Fare le corna, toccare ferro (of iets anders…): om een Italiaan en zijn gedrag correct te begrijpen, is het handig als je wat achtergronden weet…. En vergeet niet het juiste antwoord te geven als iemand je succes wenst, anders roep je ongeluk over je af….

Fare le corna

Een gebaar om het ongeluk af te wenden is fare le corna. Je wijsvinger en pink zijn als enige gestrekt, de rest van de vingers is naar binnen gebogen. Op deze manier maak je hoorntjes, waarbij je je hand naar beneden richt. Ook hoor je het wel zonder gebaar zeggen: facciamo le corna. Pas op dat je hand niet naar boven wijst. Dan beticht je iemand er namelijk van dat zijn partner vreemd gaat….

Mannen zouden het ongeluk ook af kunnen wenden door hun ballen aan te raken… Vrouwen houden het overwegend bij toccare ferro…

De felrode hoorntjes, die je met name in Zuid Italië in de auto of in huis ziet hangen, zijn ook om het ongeluk af te wenden. Je kunt natuurlijk ook het omgekeerde wensen, dus jezelf geluk toewensen. Dit doe je in Italië door ijzer aan te raken. Als je het allemaal niet meer begrijpt, zeg je gewoon simpelweg: ne capisco un corno!

Malocchio, boos oog

Wist je dat je heel gemakkelijk kunt ontdekken of er een malocchio, boos oog, op je rust? In Umbria hebben ze daar een handig trucje voor: la prova dell’olio. Je gaat als volgt te werk: laat een druppel olie van je vinger in een bord met water vallen. Blijft de eerste druppel niet zichtbaar, dan is het zeker dat er een malocchio is.

Het malocchio is niet gevaarlijk maar wel lastig, en is afkomstig van iemand die hoopt dat het je slecht zal gaan. Om dit ongeluk af te wenden, moet je nog twee druppels olie vanaf je vinger in het water laten vallen. ‘Snijd’ daarna met een schaar een kruis in het water, en… weg is het ongeluk!

Toccare ferro, afkloppen…

De Italiaan kent verschillende manieren om onheil af te wenden, want je kunt niet voorzichtig genoeg zijn. Het gebeurt alleen wel iet anders dan we hier gewend zijn. Men klopt daar niet af op hout, maar tocca ferro, raakt ijzer aan. Waar deze variant vandaan komt, is niet duidelijk. Er wordt gezegd dat deze versie verwijst naar een hoefijzer, het traditionele geluksvoorwerp. Maar ach, wat doet het er toe, het onheil is immers afgewend.

In de mond van de wolf

De meest gebruikte uitdrukking om iemand succes te wensen in Italia is: In bocca al lupo! Letterlijk vertaald: In de mond van de wolf. Het enige juiste antwoord hierop is: Crepi il lupo of de korte versie Crepi. Letterlijk betekent dat: dat hij moge creperen. Daarmee bedoel je dan natuurlijk de wolf en niet de persoon in kwestie. Geef op deze gelukwens in geen geval het antwoord grazie, ofwel dankjewel; dit zou volgens de Italianen namelijk juist ongeluk brengen.

Het getal 13

Attenzione: 13 porta (s)fortuna!

Wil je op vrijdag de 13e het ongeluk afwenden, zorg dan dat je in Italia bent waar geen vuiltje aan de lucht is. Dertien is voor veel Italianen namelijk een geluksgetal, en vrijdag de dertiende wordt er juist als een geluksdag beschouwd. Het ongeluk ligt er op een heel andere dag op de loer. Volgens de Italianen brengt het getal 17 sfortuna, ongeluk.

Het getal 17

Attenzione: 17 porta sfortuna!

Accipicchia, o jee, vrijdag de 17e! Veel Italianen zullen op die dag nog eens extra over hun malocchio-hangertje wrijven. Het getal 17 brengt in Italia namelijk ongeluk.

Eptacaidecafobia

Ze noemen de angst voor het cijfer 17e ook wel 'eptacaidecafobia' - het uit de woorden 'zeventien' en 'angst' samengestelde Griekse woord. De angst voor zeventien was er al bij de oude Grieken. Pythagoras had een hekel aan het cijfer omdat het tussen de perfecte cijfers 16 en 18 in zat. 16 = 4x4, dus een vierkant. 18 = 2 vierkanten van 3x3.

Volgens het Oude Testament begon de diluvio universale, zondvloed, op de 17^e van de tweede maand, de maand die van oudsher gewijd aan de riti ai defunti, riten voor de overledenen.

VIXI

Een verklaring luidt dat het te maken heeft met de schrijfwijze in Romeinse cijfers. 17 wordt met deze cijfers namelijk als XVII geschreven. In de Middeleeuwen, toen Italiaanse volkeren voornamelijk dialect spraken en er veel analfabetisme was, verwarden ze XVII en VIXI. Het laatste betekent in het Latijn 'ik heb geleefd', en werd veel op graven van overledenen geschreven. Vandaar dus dat het getal 17 in Italia met de dood wordt geassocieerd, en dus vermeden moet worden.

Geen stoelnummer en huisnummer 17

Dat verklaart ook meteen waarom de Renault 17 in Italia R177 heet, en waarom de vliegtuigen van Alitalia geen stoelnummer 17 hebben. Het bijgeloof gaat soms zelfs zo ver dat in sommige straten huisnummer 17 wordt overgeslagen. Nummer 16 wordt dan gevolgd door 16a en daarna komt 18. Zo omzeil je het ongeluk!

Vrijdag de 17e

Jezus stierf aan het crocifisso, kruis, ook op vrijdag de 17^e … “Chi ride di venerdì piange la domenica”, “wie vrijdags lacht, huilt zondags…” Oeps… hoeveel duidelijker wil je het hebben, zeggen gelovigen.

En als die vrijdag de 17e valt in een schrikkeljaar, kan dat niet anders dan rampspoed geven, zo is de overtuiging...

Minder op vakantie op vrijdag de 17^e

Als je dacht dat bijgeloof iets van vervlogen tijden is, heb je het mis, in elk geval in Italië. Volgens onderzoek vertrekken er zo’n 20% minder Italianen op vakantie op vrijdag de 17^e ten opzichte van andere vrijdagen in dezelfde maand. Sfidare la sorte, het noodlot tarten? No grazie!

Bijgeloof met kerst

In het katholieke Italia zijn tal van superstizioni gerelateerd zijn aan de Bijbel. Zo is het bijvoorbeeld verboden om op eerste Kerstdag appels te eten; dat is immers de verboden vrucht! Gekruist bestek op een bord brengt eveneens ongeluk, dit is namelijk een directe verwijzing naar de kruisiging van Christus.

Met zijn dertienen aan tafel zitten is ook geen goed plan, omdat dit doet denken aan het laatste avondmaal van Christus met zijn apostelen.

Wijn inschenken met de linkerhand brengt trouwens ook ongeluk, maar dit is heel eenvoudig af te wenden. Zorg ervoor dat je knoeit! Als de andere tafelgasten hun vinger in de geknoeide wijn dopen en hun nek daarmee natmaken, zijn ook zij gezegend met goed geluk!