Zoals het toerisme Umbria heeft ontdekt na Toscane, zo vergaat het ook de wijn. In Umbria, de kleine regione werd reeds door de Etrusken, getuige de vele archeologische vondsten, wijn gemaakt. Ook de Romeinen wisten de Umbrische wijnen wel te waarderen. De pausen in de Middeleeuwen waren op hun beurt met name te spreken over de zoete witte wijnen van Orvieto. De wijnen zijn echter pas sinds de 19e eeuw noemenswaardig te noemen. Dit dankzij zowel de opkomst van moderne vinificatietechnieken als de steun van de Toscaanse familie Antinori en de familie Lungarotti. Inmiddels heeft een vijfde deel van de Umbrische wijnen het DOC of DOCG predikaat en het worden er steeds meer.
Orvieto
Het beroemdst en verreweg meest geproduceerd is de witte Orvieto; zowel de Orvieto DOC en als de Orvieto Classico DOC. Tegenwoordig zijn ze via o.a. het in het Toscaanse Castellina in Chianti gevestigde wijnhuis Checchi overal verkrijgbaar in Nederland. We praten dan over de secco; de droge witte, gemaakt van de procanico-, maar o.a. ook van de inheemse grechetto-druif. De zoete variant, de Abboccato, was in de Middeleeuwen vermaard. Een van de eisen die de 15e eeuwse frescoschilder Luca Signorelli stelde tijdens zijn werk aan de Duomo van Orvieto was dat hij zoveel wijn mocht drinken als hij wilde... een niet geheel onprettige manier van werken...
Lungarotti; Torgiano Rosso
De interessantste rode wijnen uit Umbria (en DOC of DOCG) zijn de Torgiano en de Montefalco. De eerstgenoemde is eigenlijk volledig tot stand gekomen dankzij de 'founder' van Umbrische wijn; de familie Lungarotti. De 'oude' zeer gerespecteerde Giorgio Lungarotti is overleden maar zijn dochter Teresa heeft de scepter overgenomen. De bekendste Torgiano, het vlaggenschip van Lungarotti, is de Rubesco Rosso Riserva. De beste Torgiano is echter de Rosso Riserva Vigna Monticchio die 10 jaar lang op vat en fles rijpt alvorens hij zijn weg vindt naar de museumwinkel; heerlijk bij een gebraden duifje of tarufi neri, zwarte truffels!
Naast de Torgiano Rosso worden op het bedrijf ook andere druivenrassen verbouwd. Hiervan wordt een Pinot nero en een Chardonnay gemaakt die, gerijpt op eikenhout, in de streek zeer gewild is. De Lungarotti foundation heeft zich naast de productie van wijnen ook ten doel gesteld om het cultureel erfgoed van Umbria te bewaken. Dit doet zij o.a. door de exploitatie van het Museo del Vino en het Museo dell'Olivo e dell'Olio in het dorpje Torgiano. In het Museo del Vino vind je naast alle ins and outs over de kunst van het wijnmaken ook bronzen bekers uit de tijd van de Etrusken, amforen en Romeins glaswerk...tot schilderijen van Picasso. Ook het Museo dell'Olivo e dell'Olio is een bezoekje meer dan waard. Beiden zijn zeven dagen per week geopend en tussen de middag van 13.00 - 15.00 natuurlijk gesloten. Dat is dan natuurlijk de perfecte tijd om te genieten van een glas wijn en een crostone rijkelijk begoten met de smaakvolle groene Umbrische olijfolie.
Montefalco
Van de sagrantino-druif wordt wat zuidelijker in Umbria, in de buurt van Foligno, al sinds de Middeleeuwen de rode Montefalco gemaakt. Destijds waren het vooral zoete wijnen die door de nonnen werden gebruikt om sacramentswijn van te maken; vandaar de naam. Nu is het een moderne, volle droge rode wijn waarvan er maar erg weinig gemaakt wordt. Hij zal wel perfect gaan bij de in heel Italië geroemde worstjes uit het nabijgelegen Norcia. De traditionele versie, de passito, wordt ook nog steeds geproduceerd. Deze intense smaakvolle zoete dessertwijn wordt echter steeds zeldzamer en dus ook steeds duurder.
Colli del Trasimeno
De vele Nederlanders op vakantie aan het Lago di Trasimeno genieten waarschijnlijk van de wijnen die gebotteld worden van de druiven die op de flanken van de Trasimeense heuvels groeien. Ze halen niet de kwaliteit van de wijnen van het huis van Lungarotti, maar gezeten aan het meer genietend van kleine gefrituurde visjes en een glas van de plaatselijk wijn zal de toerist dat waarschijnlijk weinig uit maken. Alleen dit is dan wel één van die wijnen waarvan je de momenten en de herinneringen moet koesteren en maar niet mee naar huis moet nemen...
