Kerst 2020 in Italië; de missen, het vaticaan, de regels

In Italië gelden, met Kerstmis, net als elders in Europa, strenge maatregelen vanwege het coronavirus. De cijfers dalen simpelweg niet hard genoeg.

De grote vraag die de gemoederen sinds weken bezighoudt: wat gaat er gebeuren met Kerst? Het wordt hoe dan ook un natale sobrio e blindato, senza tombolate, cenoni, baci e abbracci, een sobere, ingeperkte kerst zonder bingo, copieuze diners, zoenen en knuffels.

Heel wat kerstmissen

In het katholieke Italië begint Kerst op 24 december met la messa della Vigilia, de vroege avondmis, vervolgens is er la messa della notte, de nachtmis, la messa dell’alba, de ochtendmis, en la messa del giorno, de dagelijkse mis, meestal in de loop van de ochtend.

Nu er in heel Italië een coprifuoco, avondklok, geldt tussen 22.00 ’s avonds en 5.00 ’s ochtends, is er heel wat discussie over het tijdstip van de nachtmis.

Kindeke Jezus mag iets eerder ter aarde komen

Sommige pastoors zijn van mening dat de nachtmis niet vervroegd kan worden. Daarop heeft de Italiaanse minister Boccia geantwoord dat het geen eresia, ketterij, is om Gesù Bambino, het kindeke Jezus, een paar uur eerder geboren te laten worden. In zijn ogen getuigt het niet van naastenliefde als je geen rekening houdt met de zieken.

Mistijd is niet heilig

Inmiddels hebben ook de aartsbisschoppen laten weten dat de tijd van de mis niet ‘heilig’ is. Met het oog op de salute pubblica, volksgezondheid, zullen de nachtmissen vervroegd worden, zodat iedereen voor de coprifuoco, avondklok, weer thuis is.

Wel of niet zingen in de kerk?

Gelet op de bij het zingen vrijkomende aerosolen die mogelijk zorgen voor verdere verspreiding van het coronavirus, heeft een Italiaanse professor geopperd zingen voorlopig beter achterwege te laten in de kerk. Ook de Europese Unie doet de aanbeveling aan de lidstaten om het zingen te ontmoedigen. Dit leidt tot felle discussies in Italië.

De suggestie van de professor vormt aanleiding voor een advocaat om in de pen te klimmen. Hij betoogt dat alle coronamaatregelen al zoveel afbreuk aan de heilige mis doen, dat ze nu niet ook nog het zingen moeten verbieden. De mis geeft immers hoop en kracht en "chi canta prega due volte", “wie zingt, bidt dubbel”, zo eindigt hij zijn brief. Een uitspraak die overigens wordt toegeschreven aan kerkvader Augustinus. Op het moment van schrijven, mag er vooralsnog worden gezongen in de kerk.

I’m streaming of a white Christmas

De mis zelf is uiteraard coronaproof: het mascherina, mondkapje, is verplicht en er zal voldoende distanza, afstand, zijn tussen de kerkgangers. Bij het uitreiken van de communie zal de priester niet de handen van de gelovige raken. Bovendien zijn er vier missen; niet iedereen hoeft naar de nachtmis te komen, aldus de bisschoppen. Daarnaast streamen heel veel kerken hun diensten.

En wat doet il Papa, de Paus?

Bij menig katholiek staan de beelden van 27 maart 2020 nog op het netvlies gebrand: de Paus die op het voorplein van de basiliek, uitkijkend op een uitgestorven St Pieterplein, bidt dat er een einde komt aan de pandemie. Hij verleent dan een indulgenza plenaria, volledige aflaat, aan alle malati, zieken, die via radio, tv of andere communicatiemiddelen meeluisteren of kijken. Al hun zonden worden vergeven. Daarna spreekt hij de benedizione, zegening, Urbi et Orbi uit. Un momento storico, een historisch moment, aangezien de zegening normaliter alleen met Pasen en Kerst plaatsvindt.

De Urbi et Orbi op 25 december vindt traditiegetrouw om 12.00 uur plaats. Hoe dit eruit gaat zien, is op moment van schrijven nog niet bekend. Als er al fedeli, op het immense plein mogen zijn, dan zijn dat alleen degenen die echt in Rome verblijven, aangezien er op 25, 26 en 31 december niet tussen de comuni, gemeenten, gereisd mag worden. De geldende afstandsmaatregelen zullen ongetwijfeld weer zorgen voor een momento impressionante, indrukwekkend moment.