Het verschil tussen wandelen, bergwandelen, hiking, trekking en alpinisme

Wandelen kan op tal van manieren; je ziet dan ook verschillende benamingen voorbij komen in Italie. Maar wat is nou een verschil tussen een passeggiata, escursionismo, hiking, trekking etc. Wel handig en eigenlijk ook wel essentieel om te weten als je een wandeling uitzoekt.

Er zit immers een verschil in zwaarte; hieronder tref je een overzicht van de meest voorkomende wandelingen aan, gerangschikt op oplopende moeilijkheidsgraad.

Goede basisconditie

Als je gaat bergwandelen en dus onherroepelijk gaat stijgen, is een goede basisconditie fijn. Wat soms wordt vergeten is dat dalen over het algemeen ingewikkelder is dan stijgen en dat de kans op blessures groter is dan bij stijgen. Soms komt het door vermoeidheid die toeslaat, maar vaak wordt vergeten dat juist de druk op de knieën groot is.

Ben je het overbruggen van hoogteverschillen niet gewend, kan dat je wel eens indolenzimento muscolare, spierpijn, opleveren. Of, in het ergste geval overbelasting. Ga, hoe dan ook, goed voorbereid op pad en informeer ter plekke naar de weersvooruitzichten; het weer in de bergen kan immers snel omslaan.

Attenzione
Als je op een segnalazione, wegwijzer, een tijdsindicatie leest naar bijvoorbeeld een rifugio, sta er dan bij stil dat dit ‘enkele reis’ is. Als je op bestemming bent, moet je dus nog terug; 2 ½ uur worden op deze manier al snel 5 uur. Dit geldt uiteraard niet voor escursione ad anello, rondwandelingen.

Passeggiata

Een passeggiata, wandeling, kan je overal doen: in de stad, op het platteland maar ook in de bergen. Kenmerk is dat het eenvoudig is; je hebt er niet echt een speciale uitrusting voor nodig. Wandelschoenen zijn fijn omdat deze meer grip hebben dan sneakers. Een passeggiata, wandeling, kun je maken met het hele gezin. Er zijn zelfs wandelingen uitgezet waar de passeggino, wandelwagen, mee kan. In de bergen staat dit aangegeven; informeer anders bij de VVV of bij je accommodatie.

Escursionismo

Bij escursionismo wandel je over sentieri segnalati, uitgezette routes. De CAI (Club Alpino Italiano) zet de wandelingen in de bergen uit en controleert deze ook. De wandelingen zijn soms gemakkelijk, soms wat moeilijker. De duur van de wandelingen varieert tussen de twee en acht uur. Ook al hoeft de wandeling niet zo faticoso, vermoeiend, te zijn, toch doe je er goed aan je voor te bereiden.

Op je wandeling zul je genieten van flora en fauna, bossen, watervallen etc. Dit soort type wandelingen is ook geschikt voor families, maar kijk vooraf wel even goed naar de niveaus.

De FEI (Federazione Italiana Escursionismo) heeft de escursionismo-wandelingen onderverdeeld in verschillende niveaus, hieronder vermeld in oplopende moeilijkheidsgraad:

T Turistico
Dit zijn gemakkelijke wandelingen. Je loopt op overharde weggetjes, muilezelpaden. Je vindt je weg gemakkelijk. Je blijft onder de 2000 meter hoogte. Je blijft redelijk dicht bij de bewoonde wereld
E Escursionistico
Bij deze wandelingen heb je te maken met verschillende type terreinen. Er worden geen grote hoogtes overbrugd. Als het al wat steiler wordt, en je loopt over een smal pad, vind je aan de dalzijde altijd een afrastering. Soms gelijk gesteld aan hiking, maar over het algemeen simpeler.
EE Escursionisti esperti
Deze wandelingen zijn pittiger, het terrein is ongelijk en minder veilig. Je moet beter weten wat je doet, kennis hebben van de bergen, je moet niet bang zijn aangelegd en geen hoogtevrees hebben. Je moet goed voorbereid op pad gaan.
Sentiero alpinistico
Je moet hiervoor op pad gaan met de juiste attrezzatura, Het terrein waar je wandelt is deels impervio, onbegaanbaar; je moet een goede kennis van de bergen hebben, een goede basistechniek en geschikte uitrusting. Je wandelt vooral op hoogte en sommige delen zul je ‘gezekerd’ moeten doorkruisen met behulp van gordel karabiners.
EEA
De wandelingen die nog pittiger zijn, vragen om de juiste attrezzatura, Die wandelingen beginnen steevast met EEA, dit staat voor Escursionisti Esperti con Attrezzatura
De routes kunnen ook ook een via ferrata zijn. Je moet jezelf kunnen zekeren en hebt daarvoor de juiste uitrusting, nodig. Denk aan een klettersteiggordel met karabiners en een helm. Ben je (relatief) onervaren, ga dan bij voorkeur met een gids op pad. Dat is veiliger en bovendien ook leerzaam en gezellig.
EAI
Ga je ’s winters wandelen, dan kun je de EAI-wandelingen doen. EAI staat voor Escursionismo in Ambiente Innevato is veelal ’s winters; je gaat dan sneeuwvlaktes over. Je hebt dan racchette da neve, skistokken, nodig als ondersteuning. De percorsi, routes, liggen veelal aan het einde van een dal, in een bos of over vrijliggende, brede crinali, bergkammen. De difficoltà, moeilijkheidsgraad, valt mee. Dat geldt ook voor de dislivelli, hoogteverschillen.

Hiking

Hiking lijkt in tal van aspecten op escursionismo, met dat verschil dat het sportieve element groter is. Het tempo ligt ook hoger dan bij escursionismo. De sportieve uitdaging overheerst boven het schilderachtige natuurlandschap.

Trekking

Bij trekking maak je langere tochten waarbij je onderweg overnacht. De wandelingen duren dus meerdere dagen. Je loopt bijvoorbeeld van rifugio naar baita, bemande hut naar onbemande hut. Je neemt je eigen sacco a pelo, slaapzak, mee en een materassino da campeggio, kampeermatje.

Soms is het handig om ghette, hier beter bekend als gamaschen, mee te nemen. Ben je van plan een meerdaagse trekking te doen, is een goede allenamento, training, vooraf een noodzaak. En ook hier geldt weer dat je je goed moet informeren over het weer.

Het leuke van trekking is, is dat je nog verder van de bewoonde wereld af bent en hierdoor vaak kunt genieten van panorami mozzafiato, adembenemende uitzichten. In alle rust en stilte genieten van de ruige natuur is een mooie beloning voor de fatica, moeite, die het wandelen heeft gekost.

Zonsopgang boven Livigno © Claudia Zanin

Alpinismo

Dan heb je ook nog alpinismo, dat is weer een slag zwaarder dan trekking en bergwandelen. Je beweegt je in quote più elevate, grotere hoogten. Je gaat scalare montagne, bergbeklimmen, en hebt daarvoor ook andere attrezzatura, uitrusting, nodig en een betere conditie. Heb je hier nog geen ervaring mee, ga dan op pad met een gids. Overschat nooit je eigen kunnen! Dit geldt helemaal zodra er ook ijs of sneeuw ligt.

Bij alpinisme moet je goed weten wat je doet, je moet een piccozza, pickel, kunnen hanteren en weten hoe je moet arrampicarti sul ghiaccio, ijsklimmen, met ramponi, klimijzers. Je moet weten waarop te letten als je over een ghiacciao, gletsjer, loopt en weten wat je moet doen als het weer plots omslaat in een tempesta, storm. En in geval van een scivolata, glijpartij, moet je je weten te salvare, redden. Een goede conditie is een voorwaarde. Non è una bazzecola, het is geen kattenpis!