De voor het huis rondscharrelende kippen geven je een warm welkom en stuiven vervolgens de straat op. Later blijken deze kippen weer ergens anders te scharrelen, waardoor je op dezelfde plek een nest kittens ziet. Om weg te smelten... je moet als ouders heel sterk in je schoenen staan om er niet een te willen meenemen. Daar kan geen gemaakte, miljoenen kostende wereld als Disneyworld of vakantiepark tegenop. Dit is echt! Dit is leven in een bergdorp waar je boodschappen doet bij de buurtsuper die echt alles heeft (tot kleding aan toe!), waaronder natuurlijk ook allerlei heerlijke, lokale, regionale en nationale lekkernijen...
Schuin tegenover de buurtsuper na afloop even een aperitivo gedaan op het terras. Twee vino en een acqua liscia, mineraalwater, op het terras kostten er maar liefst € 2,60. Totaal welteverstaan… Dat is nog eens genieten!
Borgo antico Sutrio
Het borgo antico Sutrio ligt in de Alpi Carniche, vlakbij de Oostenrijkse grens, aan de voet van de Monte Zoncolan, bekend bij ciclisti, wielrenners en Giroliefhebbers. En bij Italianen die er 's winters gaan skiën. Het niet toeristisch ogende borgo is een prima en betaalbare uitvalsbasis voor wie wil fietsen, bergwandelen, of andere attività all'aria aperta, outdooractiviteiten, wil ondernemen. Je kunt ook naar de thermen gaan in het 10 minuten verderop gelegen Arta Terme.
Tijdens je ommetje in het dorp zie je dat het een echt dorp van falegnami, timmermannen, is. Overal zie je artigianato, ambachtswerk, van hout. Zo zie je op de piazzetta vlakbij de receptie een permanent opgestelde, manshoge kerststal, helemaal van hout. Ook elders in het dorp staan statue, beelden, van hout.
Betaalbaar op vakantie
Vakantie vieren in deze echte, pure wereld waar je elkaar nog netjes gedag zegt op straat, of beter 'Mandi', is absoluut betaalbaar, sterker nog, zelfs goedkoop. Zo ben je in het hoogseizoen nog geen € 50 p.p. kwijt voor half pension! Je kunt ook alleen kiezen voor logies of voor logies en ontbijt. Je ontbijt wordt 's ochtends in een rieten mandje voor de deur gezet. Tal van lokale lekkernijen en warme broodjes van de panettiere, bakker. Je kunt natuurlijk ook zelf je ontbijt regelen; dan slaap je al vanaf iets meer dan € 20 per persoon! Maar als je het mij vraagt, boek je halfpension – dat is financieel superaantrekkelijk. Nooit gedacht dat ik dat advies ooit zou geven! Ik wil vrijheid in keuze, maar de centrale receptie blijkt diners te hebben vastgelegd bij uitstekende aangesloten restaurants. Vertrouw erop. Zij weten het beter dan jezelf...
Dat geldt overigens ook voor de uitstapjes; het Consorzio Carnia Welcome weet je plekjes aan te wijzen die je zelf niet zou vinden. En schaf je de FVG-card aan, dan krijg je ook nog eens korting op tal van excursies, activiteiten en musea!
Agriturismo Naunal
Een van de restaurants waar we kwamen was Agriturismo Naunal zijn uitgekomen. Buiten het dorp gelegen, maar binnen een paar minuten bereikbaar met de auto. Als zoonlief ”cola” antwoordt op de vraag wat ie wil drinken, zegt de serveerster "dát hebben we hier niet.” Tja, hadden we kunnen weten... Op zo'n locatie eet je eerlijk en puur en daar past geen cola in. Maar wel heerlijke, lokale appelsap...zoonlief is om. Dan nog het eten met de unieke smaakcombinaties, zowel in de gewone ragout als in de cjarsons... Mmmmm, squisito! Of je gaat een net gevangen forel eten bij het forellenrestaurant elders in het dorp. Tal van kinderen zijn niet dol op vis; zou dat de reden zijn dat ze een forelburger serveren?
Oogstfeest Fasin la mede
Jammer dat we het oogstfeest Fasin la mede op de laatste zondag van juli niet meer mee kunnen maken... Op de Monte Zoncolan vinden de lavori di fienagione plaats. de mannen dorsen het hooi en de in traditionele klederdracht gestoken vrouwen maken er hoge hooibergen van. Je kunt voor de lunch aanschuiven in de stavoli, hooischuurtjes, en in de op de berg gelegen eetgelegenheden. Maar een ding is duidelijk: dit dorp, deze streek verdient meer aandacht. De omgeving heeft veel natuurpracht te bieden, je kunt tal van uitstapjes maken, en bovenal kom je tot rust. Niks geen schreeuwende reclames, terrassen etc, nee, gewoon mensen die je buongiorno of buonasera wensen. Of nog mooier Mandi, Friulaans voor 'in man di Dio' . Je hoeft niet gelovig te zijn om deze wens in je hart te sluiten, net als Sutrio. En zijn omgeving...