Giovanni Falcone en Paolo Borsellino worden vaak in een adem genoemd. De anti-maffiarechters zijn verantwoordelijk voor de ‘maxi-processen’ tegen de maffia in de jaren tachtig. De magistrati, rechters, wisten niet minder dan 360 maffialeden veroordeeld te krijgen. Dat kwam hen duur te staan... Beiden werden in 1992, met 2 maanden tussenpozen, bruut vermoord. Als er wordt gesproken over de moorden, wordt er in Italië ook wel gerefereerd aan de Strage di Capaci, het bloedbad van Capaci.
© beeld: Giuseppe Nigro, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
Eerbetoon
Als eerbetoon aan Giovanni Falcone en Paolo Borsellino is het internationale vliegveld Punta Raisi naar hen vernoemd. Vlakbij het vliegveld, direct aan de snelweg, is bovendien een monument opgericht op de plek waar Falcone is vermoord. Als je het ziet, word je even teruggeworpen in de tijd. Je wordt er stil van…
In het dorpje Corleone op Sicilia is het Centro di Documentazione sulle Mafie e Movimento Antimafia, Hier liggen o.a. de documenten die centraal stonden gedurende het maxi processo; een bijzondere en indrukwekkende verzameling.
Giovanni Falcone
Op 23 mei 1992 kwam een einde aan het leven van il giudice, de rechter Giovanni Falcone. Vermoord door de maffia, vlakbij het vliegveld van Palermo waar hij iets eerder was geland. De explosie was zo heftig dat er van de snelweg waarop hij en zijn escorte reden, weinig over was. Hij was net ervoor geland en reed onder politiebegeleiding naar huis. Halverwege de pas aangelegde snelweg ontplofte er een enorme bom onder het wegdek. Dit werd Falcone, zijn vrouw en de drie inzittenden van de eerste politieauto fataal.
Falcone was er heilig van overtuigd dat de maffia uitgeroeid kon worden. Zo zei hij ooit in een interview:
“La mafia non è affato invincibile. È un fatto umano e come tutti i fatti umani ha un inizio e avrà anche una fine.”
“De maffia is helemaal niet onoverwinnelijk. Het is een menselijke daad, en zoals bij alle menselijke daden heeft het een begin en zal het ook een einde hebben.”
Paolo Borsellino
Twee maanden na de moord op Giovanni Falcone was het volgende maffiadoelwit Paolo Borsellino. Naar verluid omdat hij meer zou weten over de contacten van de staat en de maffia. Toen hij op 19 juli 1992 op bezoek ging bij zijn moeder in Palermo, kwam er op het moment dat hij aanbelde een auto aanrijden die naast hem tot ontploffing werd gebracht. De bom doodde Borsellino en vijf beveiligingsagenten; zijn moeder had de deur nog niet eens geopend.
Op Falcone’s begrafenis hield de weduwe van een omgekomen agent een ontroerende toespraak die bij veel maffialeden zo’n indruk maakte dat ze overliepen naar de politie.
Bijzonder is de uitspraak van Borsellino:
“È normale che esiste la paura, in ogni uomo, l’importante è che sia accompagnata dal coraggio. Non bisogna lasciarsi sopraffare dalla paura, altrimenti diventa un ostacolo che impedisce di andare avanti.”
"Het is normaal dat elk mens angst heeft. Het belangrijkste dat dit samen gaat met moed. Laat angst je niet in zijn greep nemen, anders wordt het een obstakel dat verhindert dat je vooruit komt."
Een andere, kenmerkende uitspraak:
"Chi ha paura muore ogni giorno, chi non ha paura muore una volta sola."
"Wie bang is, sterft elke dag. Wie niet bang is, sterft slechts een keer."
Bekijk ook de online documentaire over de moord op Falcone en Borsellino.
