Denk je aan Italiaanse staatsmannen dan denk je ongetwijfeld aan Berlusconi. Maar il cavaliere is niet de enige van niet geheel onbesproken gedrag... Hieronder tref je een greep uit de bekendste en opvallendste.
Bennito Mussolini
De Italiaanse fascistische politicus Benito Mussolini werd op 29 juli 1883 geboren in Predappio, in Emiglia Romagna. Hij begon zijn carrière als hoofdredacteur van Avanti!, een socialistisch partijblad. In 1921 werd hij tot leider gekozen van het nationalistische Partito Nazionale Fascista (PNF) en in 1922 werd hij benoemd tot premier.
Mussolini wilde terug naar het Romeinse Rijk en Italia weer groot maken. Oorlogen waren het gevolg, meestal eindigden in een fiasco. In 1939 werden de banden met Duitsland aangehaald en zo werd Italia automatisch meegetrokken in de Tweede Wereldoorlog. Vlak voor de Duitse capitulatie in 1945 probeerde Mussolini naar Zwitserland te vluchten. Hij werd echter door Italiaanse partizanen ontdekt en samen met zijn maîtresse Clara Petacci doodgeschoten in de omgeving van het Lago di Como. Bij velen is het beeld op het netvlies gebleven dat ze beiden vervolgens in Milano aan de voeten zijn opgehangen.
Alcide de Gasperi
Een van de vaders van de Europese Gemeenschap, Alice de Gasperi, werd geboren op 3 april 1881 in het voormalig Oostenrijk-Hongarije. In 1919 richtte hij de Italiaanse volkspartij op, voor wie hij in 1921 parlementslid werd. Tijdens het fascisme heeft De Gasperi zestien maanden in de gevangenis gezeten wegens antifascistische activiteiten.
Na zijn vrijlating in 1931 werkt hij in de bibliotheek van het Vaticaan, van waaruit hij tijdens de Tweede Wereldoorlog de toen illegale Democrazia Cristiana opzette. Na de oorlog zette hij zijn werk als politicus voort en werd eerste naoorlogse minister-president van Italia. De Gasperi was van 1945 tot 1953 premier van verschillende kabinetten. Hij heeft meegeholpen de raad van Europa te organiseren, wat de eerste stap voor de Europese Unie was.
Giulio Andreotti
Giulio Andreotti is om tal van redenen een zeer omstreden politicus. De op 14 januari 1919 geboren Andreotti is lang een speler geweest in het politieke spel. Op 30 juli 1944 werd hij verkozen tot partijleider van de partij Democrazia Cristiana. Vanaf dat jaar had hij verschillende ministeries onder zijn hoede. In 1972 werd hij voor de eerste keer Minister President, waarna nog vele malen volgden.
In de periode 1945 tot 1989, waarin Andreotti actief was, was de gemiddelde levensduur van een kabinet slechts 9 maanden. Het dieptepunt, was een van Andreotti’s regeringen, deze hield het slecht 9 dagen vol. Door zijn vele regeringen, kreeg hij in 1991 voor de grap de bijnaam Giulio VI, alsof hij een paus was. Ook werd hij wel De Onaantastbare genoemd, en Zwarte Paus.
Andreotti werd beschuldigd van banden met la mafia en zou medeplichtig zijn op de moord van Falcone en Lima. Ook zou hij betrokken zijn bij de moord op zijn politieke rivaal Aldo Moro. En daar bleef het niet bij. Maffiabaas Toto Riina kreeg van hem een kus als eerbetoon. Ondanks zijn veroordeling tot 24 jaar cel voor een opdracht tot moord op een journalist, werd hij in hoger beroep vrijgesproken.
Andreotti heeft heel wat opvallende uitspraken op zijn naam staan. Il Divo intrigeerde dusdanig dat er ook een gelijknamige film over hem is gemaakt.
Op 6 mei 2013 overleed Andreotti op 94 jarige leeftijd. Hem viel geen funerale di stato, staatsbegrafenis, ten deel en ook geen camera ardente, rouwkamer.
Bettino Craxi
Bettino Craxi, geboren op 24 februari 1934, was vanaf 1976 leider van de Partito Socialista Italiano (PSI). Het puur linkse van de socialistische partij werd door hem aan de kant gezet. Dat was goed merkbaar, toen hij in 1983 de eerste socialistische premier van de eeuw werd. Hij vormde zijn coalitie met democraten, republikeinen en liberalen en niet met de communisten, zoals vanuit socialistisch oogpunt misschien te verwachten was.
Craxi kwam begin jaren ’90 ten val bij de operatie mani puliti, schone handen. Hij bleek nogal wat corrupte handelingen te hebben verricht, waarvoor hij in 1994 tot 8,5 jaar gevangenisstraf werd veroordeeld. Craxi was echter zo sluw om voor zijn veroordeling te vluchten naar zijn ruime villa in Tunesië, waar hij tot zijn dood in 2000 bleef wonen. En geen Tunesiër die er aan dacht om hem uit te leveren; Craxi was namelijk ook erg goed bevriend met de toenmalig Tunesische president Ben Ali. Een een sluwe vos, altijd een sluwe vos…
Silvio Berlusconi
De alom bekende Silvio Berlusconi werd geboren op 29 september 1936 in Milano. Toen hij jong was, werkte hij als muzikant en entertainer op cruiseschepen, vervolgens studeerde hij rechten en ging hij bij een bouwbedrijf werken waarvan hij in no time eigenaar werd. Zijn bedrijf Edilnord bouwde vlak buiten Milano grote wooncomplexen, Milano 2 en Milano 3.
Daarna ging hij zich bezighouden met TV en richtte Mediaset op, wat een landelijke omroep werd. Daar bleef het niet bij, de volgende aankopen waren het supermarktconcern La Standa, de grootste boekuitgeverij Mondadori, het dagblad Il Giornale en zijn grootste trots, de voetbalclub AC Milan.
In 1993 was een volgend projectje aan de beurt: de oprichting van zijn eigen politieke partij Forza Italia. Een jaartje later schopte de zakenman het al tot premier, maar niet voor lang. In 2003 werd hij opnieuw gekozen tot premier. Maar Berlusconi is en blijft een entertainer; hij grossiert regelmatig in opvallende uitspraken: “Aan mijn regering zult u net zoveel plezier beleven als aan mijn voetbalploeg.” Tegenwoordig is hij nog steeds actief in het politieke spel, wat door sommige gewaardeerd en door andere verafschuwd wordt.
Romano Prodi
De op 9 augustus 1939 geboren Romano Prodi heeft jarenlang naast Berlusconi gestaan. Na zijn studies rechten en economie in Milano en Londen werd hij hoogleraar aan de universiteit van Trento en bijzonder hoogleraar aan de Harvard University in Amerika.
In 1999 werd Prodi voorzitter van de Europese Unie; onder zijn bewind zijn veel vernieuwingen doorgevoerd. Zo is de Europese Unie uitgebreid en werd in 2002 de euro in twaalf landen ingevoerd. Een verandering waarmee vooral zijn eigen land veel aanpassingsproblemen kende.
Ook is Prodi verschillende keren premier geweest. De eerste keer was nog voor zijn Europese avontuur en duurde twee jaar. In 2006 won hij de verkiezingen opnieuw, al was het met een extreem kleine marge. Hij mocht met zijn olijfboomcoalitie de regering vormen. De coalitie koos voor de olijfboom als symbool omdat “de olijfboom mediterraan is, goed geworteld, bekend met zee en bergen, de vlakte, meren en heuvels. Ze houdt van de zon en is bestand tegen de winter.” Een symboliek die meer doet denken aan een lekkere vakantie dan aan de politiek.
Overige politici
De hierboven genoemde staatsmannen zijn slechts een greep uit de vele staatsmannen die Italia kent. Zo heb je o.a. ook nog:
- Enrico De Nicola (1946-1948) was de prikkelbaarste
- Luigi Einaudi (1948-1955) was de meest intellectuele
- Giovanni Gronchi (1955-1962) was het meest bij de hand
- Giovanni Leone (1971-1978) was de corruptste. Hij trad af vanwege het Lockheed-schandaal
- Sandro Pertini (1978-1985) was de populairste
- Francesco Cossiga (1985-1992) was de meest onvoorspelbare
Bacco, becco e becchino
De ex-presidenten Saragat, Leone en Pertini werden in de volksmond vaak bacco, becco e becchino genoemd. Dit zou komen van respectievelijk Bacchus, de hoorngraver, de doodgraver. Deze bijnamen hadden zij te danken aan hun reputaties: Saragat keek vaak te diep in het glaasje, Leone had een overspelige vrouw (hoewel dit niet zeker is) en Pertini bezocht elke staatsbegrafenis van terrorismeslachtoffers. Deze drie ex-presidenten hebben overigens nóg iets gemeen: hun bijnamen zijn onderdeel van een scioglilingua, tongbreker.
Becco figlio di Bacco era becchino,
presa una barca e con la bacca nella barca,
becco figlio di Bacco
andò alla mecca a comprare una vacca.