Franco Zecchin
De Italiaanse documentaire fotograaf Franco Zecchin portretteert al decennialang mensen, steden en landschappen. Van 27 september 2025 tot 25 januari 2026 exposeert hij met ‘Life in Sicily’ in het fotomuseum van Maastricht. Geen zoete beelden, maar juist de rauwe realiteit van de periode 1075 – 1994 in vijftig iconische zwart-wit foto’s. Rauw, eerlijk en onvergetelijk.
Hij deelt zijn verhaal en visie uitgebreid in het Italiaans en geeft daarbij ook antwoord op vijf vragen over de foto’s. Voor wie het Italiaans nog een brug te ver is, staat onderstaand een beknopte samenvatting.
Van kernfysica naar fotografie
Ik werd in 1953 geboren in Milaan. Tijdens mijn studie natuurkunde ontdekte ik dat ik liever mensen fotografeerde dan formules oploste. Theater en fotografie trokken me steeds meer aan. Eind jaren zestig sloot ik me aan bij theatergroepen die kunst en politiek mengden. Daar leerde ik: een beeld kan meer zeggen dan duizend woorden.
Palermo: mijn strijdtoneel én inspiratie
In 1975 verhuisde ik naar Palermo. Daar begon mijn samenwerking met fotografe Letizia Battaglia. Samen richtten we Informazione Fotografica op. We werkten voor kranten, maar ook voor de stad zelf.
We startten een cultureel tijdschrift, organiseerden tentoonstellingen en openden het eerste fotografiecentrum in Zuid-Italië. Ik gaf ook theaterworkshops in een psychiatrisch ziekenhuis. Palermo was mijn leerschool.
Mijn lens richtte ik niet alleen op de maffia. Ik legde ook religieuze feesten, kinderen, landschappen en het alledaagse vast. Voor mij is fotografie meer dan documenteren: het is een manier om te begrijpen.
De vrouw en dochters van Benedetto Grado op de moordplaats. De familie was al in rouw om de moord op zoon Antonio. Palermo, 15 november 1983.
Internationale doorbraak
Begin jaren tachtig ontmoette ik Magnum-fotograaf Josef Koudelka. Hij leerde me streng en precies te werken. Met hem en Letizia reisde ik door Europa en het Midden-Oosten.
Niet veel later volgden de eerste prijzen. Mijn werk verscheen in Parijs en New York. In 1988 trad ik toe tot Magnum Photos, de internationale top van de documentaire fotografie.
Oost-Europa en milieuvervuiling
Na de val van de Muur trok ik naar Oost-Europa. In Polen fotografeerde ik de gevolgen van industriële vervuiling. Mijn serie Pollution and Public Health liet zien hoe fabrieksterreinen, ziektes en sociale spanningen met elkaar verbonden waren. Kunst als waarschuwing.
Nomaden en antropologie
Halverwege de jaren negentig verhuisde ik naar Parijs. Daar werkte ik als fotojournalist, maar steeds vaker dook ik in antropologie. Ik reisde naar nomadische gemeenschappen, van Azië tot Afrika. Hun verhalen bundelde ik in het boek Nomades (1998). In China kreeg ik in 2000 de Humanity Photo Award.
Sinds 2006 woon ik in Marseille. Daar geef ik les en werk ik samen met antropologen. Ik onderzoek kloosterleven, huwelijksrituelen en zelfs kaasproductie in Sardinië. En ik volg hoe Marseille verandert door economie en migratie.
Continente Sicilia
In 2019 verscheen mijn boek Continente Sicilia. Daarin toon ik Sicilië als middelpunt van internationale bewegingen, niet alleen als slachtoffer van de maffia.
Mijn werk hangt inmiddels in collecties van het MoMA in New York en de Maison Européenne de la Photographie in Parijs. In 2023 kreeg ik een oeuvreprijs tijdens het Europees Fotofestival.
Palermo, 1980. The "LAPA": a popular and family car.
Vijf vragen aan Franco Zecchin
Wat is het grootste verschil tussen het Sicilië van toen en dat van nu?
In 1992 bereikte de maffia haar gewelddadige hoogtepunt met de moorden op rechters Falcone en Borsellino. Dat was een schok voor heel Italië. Uiteindelijk werd Totò Riina, de beruchte leider van de Corleonesi, gearresteerd.
Vandaag werkt de maffia anders. Ze toont haar macht niet meer via bommen of kogels. Ze verplaatst drugsgeld naar internationale financiële markten. In stilte, zonder spektakel. Het gevaar zit juist in die onzichtbaarheid.
Had u uw foto kunnen maken zonder aanwezigheid van Letizia Battaglia?
Letizia dook midden in de gebeurtenissen. Ze stond dicht op de mensen, provoceerde, daagde uit. Ik koos voor afstand en stilte. Ik probeerde de ruimte te laten aan de ander. Zij was luid en expressief, ik ben discreet en terughoudend. Zo groeiden we samen, ieder met een eigen stijl.
Voelde u zich nooit opgelaten andermans verdriet en precaire situaties vast te leggen?
Ik fotografeer met respect. Ik probeer mijn aanwezigheid zo klein mogelijk te maken. Minder klikken, meer wachten. Alleen fotograferen wanneer ik de noodzaak voel.
Fotografie is voor mij stilte en concentratie. Ik zoek naar de essentie, zonder overbodige ruis. Dat is de balans tussen mijn persoonlijke blik en de werkelijkheid voor mijn lens.
Hoe bent u omgegaan met de angst voor bedreiging en wraak?
Onderzoeksjournalistiek is van levensbelang, maar ook gevaarlijk. Het botst vaak met de belangen van criminelen of corrupte staten. In de afgelopen twintig jaar zijn wereldwijd 1.668 journalisten vermoord. Dat risico hoort bij het vak, maar maakt het des te belangrijker dat er moedige stemmen blijven.
Hebben uw foto's bijgedragen aan een verandering?
Fotografie is tegelijk bewijs en interpretatie. Een beeld legt een moment vast, maar voegt ook mijn blik toe. In Sicilië werd fotografie voor mij een ethisch instrument: herinneren is een wapen tegen vergeten.
Samen met anderen probeerde ik jongeren te laten zien wat de maffia werkelijk is. Geen romantiek, geen ‘erecode’, maar brute macht. Met informatie en beelden doorbraken we het stilzwijgen en de berusting.
Franco Zecchin in Maastricht
Mijn expositie in Maastricht laat zien hoe ik kijk naar de wereld: met geduld, aandacht en respect. Ik toon niet alleen geweld en onderdrukking, maar ook de menselijke waardigheid en de schoonheid van het alledaagse.
Ik nodig je uit om stil te staan bij mijn beelden. Ze zijn geen luide schreeuw, maar een uitnodiging om beter te kijken.
Attendeer anderen gerust met een link op deze pagina, maar onthoud dat kopiëren van de inhoud niet is toegestaan!