Na de eenwording

Italia is nog niet af

In 1861 is Italia nog niet het Italia zoals wij dat nu kennen. Qua grenzen is het nog niet af; Roma en Venezia hoorden er nog niet bij. Venezia was nog in handen van Oostenrijk. De Italianen kregen dit gebied pas in handen toen ze zich in 1866 aan Pruisen verbonden in de oorlog tegen Oostenrijk.

En Roma… Paus Pius IX wilde geen afstand doen van het wereldlijke gezag dat hij had over de kerkelijke staat en hij werd hierin gesteund door Frankrijk. Maar toen in 1870 de Frans-Duitse oorlog uitbrak, haalde Napoleon III, de neef van Napoleon Bonaparte, zijn troepen weg uit Roma en kon ook dit gebied heroverd worden.

Het eenheidsgevoel

Ook qua eenheidsgevoel was Italia nog niet één. Massimo d’Azeglio, een gematigde liberaal, zei al vlak na de eenwording:

"L’Italia è fatta, restano da fare gli italiani."

Hiermee wilde hij zeggen dat het land Italia er nu wel was, maar dat er ook nog Italianen moesten worden gevormd. Deze uitspraak geeft heel duidelijk het gevoel weer dat onder de bevolking leefde. Zij zagen de hele eenwording meer als een veroveringsoorlog van Piemonte, dan als een echte strijd voor eenheid.

Campanilismo

Er zijn nog meer redenen waarom het eenheidsgevoel zo aangewakkerd moest worden. Door de historische verdeeldheid maakte de bevolking zich vooral druk om hun eigen familie en dorp, het campanilismo.

Veel mensen waren analfabeet en spraken alleen in dialect. Het Italiaans, de standaardtaal, zei hun niets. Het stond te ver van hun af, net als het landelijk belang. Bovendien hadden de mensen wel andere dingen aan hun hoofd, zoals de armoede die er heerste.

Doordat in de loop der eeuwen machthebbers zich alleen om hun eigen status, macht en geld bekommerden en niet om de belangen van het volk, waren de mensen wantrouwig geworden tegen de staat en politiek. Dat kwam deels door de Kerk. Er was altijd een breuk geweest tussen de Kerk en de Staat, omdat de Kerk - uit angst om haar gezag te verliezen - aan de mensen vertelde dat de Staat zondig was.

Ook belemmerde de grote kloof tussen het rijkere noorden en het arme zuiden het eenheidsgevoel. De jonge staat kon daar maar moeilijk mee omgaan en tot op de dag van vandaag is die kloof er nog steeds. Het heeft heel lang geduurd voordat Italia één was, maar na de eenwording duurde het ook nog wel even voordat alles een beetje op de rails stond.