"Vertel me je achternaam, en ik vertel je waar je vandaan komt." Wie een Italiaanse achternaam heeft, overkomt het ongetwijfeld meer dan eens dat er in Italia op basis van die achternaam wordt gevraagd of ze uit een bepaalde streek komen. Hoe zit dat precies, die zogenaamde topografie van achternamen?
Afgeleid van...
In Italia is de meest voorkomende soort cognome, achternaam, een naam die ooit is afgeleid van de vaders- of moedersnaam. Maar je hebt ook achternamen die afgeleid zijn van bijnamen zoals Rossi, (rosso, rode), of van een beroep zoals Fabbri, afkomstig van fabbro, smid. Het is leuk om te weten hoe die achternamen tot stand komen.
Regionaal verschil
Wat opvalt is dat de uitgang van de achternaam per regio verschilt. Zo zijn namen die eindigen op een ‘n’, zoals Benetton, typisch voor de regione Veneto. Namen die eindigen in -ucci, zoals Bertolucci, komen oorspronkelijk vooral in Toscana voor.
Italianen weten hierdoor als geen ander uit welke regione je komt, zeker als je daarbij ook de tongval van de streek hebt. Je kunt ook online opzoeken waar in Italië een bepaalde naam veel voorkomt.
Hoe een naam zich in de loop der tijd als een olievlek uitbreidt over Italie, Europa en de rest van de wereld, is overigens te volgen. Door de vele emigranten, zal het alleen maar meer worden.
Tien keer bluffen
Als je in een gesprek een staaltje wilt meebluffen, leer dan onderstaand overzicht met tien van de meest voorkomende uitgangen en de bijbehorende regioni uit je hoofd…
Attenzione, het is niet una legge immutabile, een wet van Meden en Perzen.
Uitgang | Voorbeeld | Regione |
-ero | Ferrero | Piemonte |
-ate/-ati | Donati | Lombardia |
-asco | Comasco | Liguria |
-otti/-utti | Bortolotti | Friuli Venezia Giulia |
-l/-n/-r | Benetton | Veneto |
-aci/-ecci/-ucci | Balducci | Toscana |
-u | Chirru | Sardegna |
-isi | Puglisi | Campania |
-ace | Storace | Calabria |
-aloro | Favaloro | Sicilia |
Leestip
Italiaanse achternamen door la nostra amica Elza van Swieten.