Iedereen kent het Rode Kruis. Maar wist je ook dat de kiem ervoor in Italië ligt? Een bijzonder knekelkerkje in Solferino [Regione Veneto] brengt ons op het spoor. Er blijkt een van de bloedigste slagvelden uit de geschiedenis te zijn uitgevochten. Henri Dunant kwam, zag en bedacht... het Rode Kruis!
Solferino 1859
De 31-jarige Zwitserse uomo d’affari, zakenman, en sociaal activist Henri Dunant wil in 1859 zijn boek aanbieden aan Imperatore, Keizer, Napoleon III. Hij reist daarvoor naar Solferino maar komt onderweg een carneficina, bloedbad, tegen met zoveel slachtoffers van de bloedige veldslag, dat hij besluit om te gaan helpen.
De gevechten gaan om de indipendenza dell’unità d’Italia, onafhankelijkheid van de eenheid Italië. Achteraf blijkt de Battaglia di Solferino, de slag bij Solferino, van 24 juni 1859, een van de meest verschrikkelijke massacri, slachtingen, te zijn van de geschiedenis.
Dood en verderf
Procentueel gezien zijn er meer doden gevallen dan bij de slag bij Waterloo. Er wordt gerept van 115.000-188.000 strijders van Piemontese/Sardische/Franse zijde tegen 120.000-170.000 Oostenrijkse strijders. Het totaal aantal morti, doden, aan weerszijden is 5.500 en het aantal feriti, gewonden, meer dan 23.300. Zo’n 8.000 man worden presi prigionieri, gevangen genomen.
Een arts per 1000 man
Het is één groot sofferenza, sangue e morte, lijden, bloed en dood. Er is maar een medico, arts, per 1000 man. De brancardiers hebben maar beperkte hulpmiddelen en medische hulpmiddelen bereiken nooit la prima linea, frontlinie.
Naar verluid heeft Napoleon door deze veldslag de l’armistizio, wapenstilstand, van Villafranca ondertekend om daarmee een de tweede onafhankelijkheidsoorlog te beëindigen.
Henri Dunant
Dunant mobiliseert de lokale bovenal vrouwelijke bevolking, en overtuigt hen te helpen ongeacht of het gaat om vriend of vijand. Hij neemt het door de vrouwen van Castiglione delle Stiviere bedachte motto over: ‘Tutti Fratelli’, ‘We zijn allemaal broeders’.
Souvenir van Solferino
Het geheel maakt een dusdanige indruk dat hij er in 1862 een boek aan wijdt: Souvenir van Solferino. Hierin beschrijft hij wat hij ziet in het ziekenhuis en de kerken van Castiglione waar de slachtoffers zij aan zij liggen. De overvolle kapelletjes weergalmen bestemmie, gevloek.
Dunant tekent op dat een van de infelici, ongelukkigen, zich beklaagt dat de slachtoffers worden achtergelaten om in alle ellende te sterven ondanks dat ze zich vol overgave hebben ingezet in de strijd. Om vervolgens hopeloos en krimpend van de pijn te wachten op een langzame en pijnlijke dood.
Het idee ontstaat om verplegende vrijwillgers in team te formeren die, ongemoeid, gewonden van het slagveld helpen. Met als uitgangspunt assoluta imparzialità, absolute onpartijdigheid.
Het ontstaan van het Rode Kruis
Vier jaar na de verschrikkelijke veldslag, in 1863, is het zover: het Croce Rossa, Rode Kruis, is een feit. De belangrijkste Europese landen scharen zich achter het idee van een neutrale hulporganisatie. Henri Dunant wordt er financieel niet beter van en sterft berooid op 30 oktober 1910. Hij maakt dus gelukkig nog wel mee dat hij in 1901 de Nobelprijs van de Vrede krijgt toegekend.
8 mei
Zijn werk is verder voortgezet en heeft geresulteerd in een van de belangrijkste humanitaire organisaties ter wereld. Zijn geboortedag 8 mei is uitgeroepen tot de internationale dag van het Rode Kruis.
1863 of 1864?
In het logo van het Rode Kruis zie je het jaartal 1864. Op 22 augustus 1864 werd de eerste Conventie van Genève een feit ondertekend door meerdere regeringen. De conventie verplicht legers om gewonden, zelfs als deze van de tegenstander zijn, te verzorgen. Het logo werd een feit.
Eerste Nobelprijs van de Vrede
Wist je dat Henri Dunant de eerste is die de Nobelprijs van de Vrede heeft gewonnen? Alfred Nobel stierf in 1896 en in 1901. Hij deelt de prijs met Fransman Frédéric Passy, oprichter van Société française pour l'arbitrage entre nations, de internationale vredesliga.
Solferino
Het kleine dorp Solferino ligt in de regione Veneto op een heuvel. Het knekelkerkje Chiesetta di San Pietro in Vincoli vind je vlakbij het museum. Het herbergt 1413 teschi, schedels. Ook liggen er de resten van 7.000 caduti, gevallenen. Er zijn slechts vier scheletri, skeletten, samengesteld. In het dorpje staan verschillende informatieve zuilen en borden die meer vertellen over wat zich hier in de geschiedenis heeft afgespeeld.
© Beeldmateriaal: Rode Kruis
