
De eerste kennismaking
Italiaanse muziek en de muziekstijl rap zijn niet de meest voor de hand liggende combinatie. In een land als Italia waar het nationale muziekproduct voor een groot deel wordt gedomineerd door traditionelere muziekstijlen, is dat op zich ook logisch. Bovendien lijkt het tegenstrijdig dat een klassieke taal als Italiaans wordt gebruikt voor een dergelijke moderne vorm van muziek. Het is daarom des te opvallender dat een artiest als Jovanotti een absolute megaster in zijn land is, en ook buiten de grenzen van "de laars" op z'n minst naamsbekendheid heeft. Hoewel ... het gemiddelde spreektempo van de Italiaan maakt het Italiaans juist een ideale raptaal!
Lorenzo Cherubini, zoals Jovanotti eigenlijk heet, viel mij voor het eerst op in de zomer van 1988. Als 20-jarige toerist had ik een afspraakje met dat leuke serveerstertje bij het Lago Di Garda en kwam ik terecht in een pizzeria annex jongerenbar. De jukebox leek gefixeerd op hetzelfde nummer, "Gimme Five", dat vrijwel onafgebroken speelde. Een Engelstalig rapnummer met een aanstekelijk zomers geluid. DJ/Rapper Jovanotti en zijn hit bleek dé publieksfavoriet onder de Italiaanse jongeren.
Als aandenken heb ik de LP gekocht waarvan de song afkomstig was. "Jovanotti for President" bleek een Engelstalig rap, hip hop, pop album. Wat mij als niet-rapliefhebber met name aansprak was de positieve toon van de nummers (in tegenstelling tot de vaak meer agressievere Amerikaanse rapmuziek) en de lekkere stem van de zanger.
Albums
Vóór genoemd album werkt Jovanotti (geboren in 1966 in Rome) vanaf zijn 15e bij plaatselijke radiostations en discotheken totdat hij wordt gespot door talentenontdekker Claudio Cecchetto. De doorbraak van Jovanotti valt samen met het succes van Radio DeeJay, het inmiddels best beluisterde Italiaanse commerciële radiostation, en DeeJay Television, een programma op de nationale tv-zender Italia 1. Met "Jovanotti for President" doorbreekt hij de Italiaanse muziektraditie en zet hij de deur van de plaatselijke muziekmarkt eigenhandig open voor rap. De Italiaanse jeugd sluit dit muzikale buitenbeentje vrijwel direct in de armen om hem vervolgens nooit meer los te laten.
Tijdens het vervullen van zijn militaire dienstplicht neemt hij de opvolger van zijn debuutplaat op, "La mia moto" (1989), die met 700.000 verkochte exemplaren de best verkochte plaat van dat jaar is, gevolgd door "Giovani Jovanotti" (1990). Op de laatstgenoemde werkt hij samen met onder meer Billy Preston. De wat meer traditionele popsong "Gente della notte" van dit album groeit uit tot een ware evergreen in Italia.
Ondanks een druk tourschema langs grote clubs in Italia, is Jovanotti toch in staat om in 1991 een opvolger op te leveren met "Una tribu che balla" waarop 3 mega hits, waarvan "Libera l'anima" zelfs tot de Nederlandse hitlijsten doordringt en succesvol is. Ook na het uitkomen van het album "Lorenzo 1992" trekt het Jovanotti-circus weer door het land. Een tournee die wordt afgesloten met enkele optredens met zanger/componist Luca Carboni.
Ontwikkeling
Jovanotti wordt gelijktijdig met zijn fans van het eerste uur volwassen en ontwikkelt zich tot een sociaal sterk bewogen figuur. Ook zijn tot dan toe wat ongecompliceerde muziek maakt een dergelijke ontwikkeling door onder toevoeging van sociaal bewogen en maatschappij kritische teksten, en door creatief gebruik van handig verwerkte swingende soul, funk en jazz samples. Het maakt zijn muziek moeilijk definieerbaar maar des te interessanter voor een breder publiek. Ook de gevestigde muziekpers sluit Jovanotti in de armen.
Met het uitbrengen van "Lorenzo 1994" wordt voor het eerst naast z'n singles, ook het album buiten Italia uitgebracht en wordt voor de hit "Serenata Rap" een videoclip gemaakt. De clip wint verschillende prijzen en is regelmatig te zien op muziekzender MTV. Ook de bij dít album behorende tournee wordt afgesloten samen met collega-muzikanten, dit keer Pino Daniele en Eros Ramazzotti, in wiens voorprogramma Jovanotti enkele jaren later in de Rotterdamse Ahoy zou optreden.
Internationaal
Naast het oprichten van z'n eigen platenlabel Soleluna, richt Jovanotti zich op multi-mediaproducten en internet en is hij in 1995 de eerste westerse popartiest die optreed in Havanna (Cuba) voor 50.000 studenten. In dezelfde periode komt een verzamel-cd op de markt "Lorenzo 1990-1995: La raccolta" (1995) waarop ook 2 nieuwe nummers staan.
"L'Ombelico del mondo" wordt zowel nationaal als internationaal een knaller vergezeld van opnieuw een sterke videoclip. Het andere nieuwe nummer "Marco Polo" staat feitelijk voor de ontdekkingreiziger die Jovanotti inmiddels is geworden en die in zijn reizen rond de wereld steevast nieuwe geluiden en muzikale invloeden oppikt.
Zo zijn z'n indrukken uit Afrikaanse reizen duidelijk hoorbaar op zijn volgende cd "Lorenzo 1997: L'albero" (1997) die hij zelfs voor een deel opnam in Johannesburg, Zuid Afrika. De cd is opnieuw een hit, evenals de eerste singles "Bella" en "Questa e la mia casa". De videoclip hiervan, waarin Jovanotti en z'n band ronddrijven als een groep drenkelingen op een vlot op zee, opgenomen nabij Cuba, is opnieuw geweldig. De omgeving uit de clip komt terug in het podium van zijn volgende tournee, dat is uitgevoerd als tropisch eiland in het midden van de zaal en waar omheen het publiek plaatsneemt. Het concert opent met het nummer "Il Re" waarop Jovanotti wordt begeleid (evenals op de cd) door een 40 koppige fanfare.
Goede doelen
Tijdens de MTV 1997 European Music Awards in Rotterdam brengt hij live zijn hit "L'Ombelico del Mondo" ten gehore en in 1998 neemt hij klassieker "I got rhythm" op voor een compilatie CD waarvan de opbrengsten naar het AIDS-fonds gaan. Via uitgeverij Feltrinelli geeft hij een bundel uit van zijn eerder op internet verschenen teksten dat, net als zijn cd's, een groot succes wordt.
1999 is een bewogen jaar met de geboorte van de 1e officiële Jovanotti fanclub, zijn nieuwe cd "Lorenzo 1999: Capo Horn" (1999) en dochter Teresa, aan wie hij het nummer "Per te" opdraagt. De opvolgende single "Un raggio di sole" wordt een grote zomerhit waarmee Jovanotti het jaarlijkse "Festivalbar" wint. In 2000 zet hij zijn bekendheid in, samen met zanger Bono van U2, om middels een gesprek met de Italiaanse president te pleiten voor het kwijtschelden van de schuldenlast van 3e wereldlanden.
Na zijn live-dubbelaar "Lorenzo Live - Autobiografia di una festa" (2001) komt "Lorenzo 2002: Il Quinto Mondo" (2002) uit waarop opnieuw invloeden uit verschillende windstreken van de wereld hoorbaar zijn. Qua solowerk is het hierna vooralsnog stil.
Kijkend naar zijn activiteiten als componist, producent of gastartiest bij onder meer Syria, Collettivo Soleluna en Jarabe de Palo heeft Jovanotti echter nog lang geen genoeg van de muziek en kunnen we ongetwijfeld binnenkort nieuw werk van deze muzikale genie verwachten.
De kort geknipte, piepjonge, zorgeloze hip hopper van eind jaren ‘80, is uitgegroeid tot een langharige, bebaarde wereldburger die zich ook op muziekvlak niet laat beperken door grenzen en niet bang is zijn visie op de wereld te verkondigen. Wat mij betreft is hij "Il Re".
Passaporto |
Naam: | Cherubini, Lorenzo ("Jovanotti") |
Geboren: | 27 september 1966 te Rome, Italia |
Woonplaats: | Cortona, Italia |
Beroep: | Muzikant(voormalig DJ), kunstenaar, schrijver |
Genre(s): | Rap, Pop, Hip hop, Soul, Funk, Wereldmuziek, Swing, Latin |
Aanraders (cd's): | Lorenzo 1994 (1994), Lorenzo 1990-1995: La raccolta (1995) |
Grootste hits: | "Gente della notte" (1992), "Serenata Rap" (1994), "L'ombelico del mondo" (1995), "Bella" (1997) |
Bronnen: De officiële website van Jovanotti; De virtuele hangplek voor alles over Jovanotti.